استرس اکسیداتیو
مثالهایی از عوامل ایجاد کننده استرس اکسیداتیو:
عوامل محیطی:
آلودگی هوا: ذرات معلق در هوا میتوانند به سلولهای ریه آسیب برسانند و تولید رادیکالهای آزاد را افزایش دهند. به عنوان مثال، مطالعات نشان دادهاند که قرار گرفتن در معرض ذرات معلق PM2.5 (ذرات با قطر کمتر از 2.5 میکرون) میتواند خطر ابتلا به بیماریهای قلبی عروقی، سکته مغزی و سرطان ریه را افزایش دهد.
دود سیگار: دود سیگار حاوی بیش از 7000 ماده شیمیایی است که بسیاری از آنها میتوانند رادیکالهای آزاد تولید کنند. به عنوان مثال، دود سیگار حاوی هیدروژن پراکسید، رادیکال هیدروکسیل و مونوکسید کربن است که همگی میتوانند به DNA سلولها آسیب برسانند و خطر ابتلا به سرطان را افزایش
اشعه UV خورشید: اشعه UV خورشید میتواند به DNA سلولها آسیب برساند و تولید رادیکالهای آزاد را افزایش دهد. به عنوان مثال، قرار گرفتن در معرض اشعه UV خورشید میتواند خطر ابتلا به سرطان پوست، ملانوما و پیری زودرس را افزایش دهد.
مواد شیمیایی: برخی از مواد شیمیایی مانند آفتکشها، حلالها و فلزات سنگین میتوانند رادیکالهای آزاد تولید کنند. به عنوان مثال، قرار گرفتن در معرض آفتکشهایی مانند پاراکوات میتواند خطر ابتلا به بیماری پارکینسون را افزایش دهد.
عوامل داخلی:
متابولیسم طبیعی: در процессе متابولیسم طبیعی، رادیکالهای آزاد به عنوان یک محصول جانبی تولید میشوند. به عنوان مثال، در طول متابولیسم غذا، مولکولهای اکسیژن میتوانند به رادیکالهای سوپراکسید تبدیل شوند.
عفونتها: عفونتها میتوانند باعث التهاب و تولید رادیکالهای آزاد شوند. به عنوان مثال، عفونت با باکتری Helicobacter pylori میتواند باعث التهاب مزمن معده و افزایش خطر ابتلا به سرطان معده شود.
التهاب: التهاب مزمن میتواند تولید رادیکالهای آزاد را افزایش دهد. به عنوان مثال، التهاب مزمن در بیماریهای خودایمنی مانند آرتریت روماتوئید میتواند به غضروف و مفاصل آسیب برساند.
ورزش شدید: ورزش شدید میتواند باعث تولید رادیکالهای آزاد در عضلات شود. به عنوان مثال، دوندههای ماراتن ممکن است بعد از مسابقه افزایش سطح رادیکالهای آزاد را در خون خود تجربه کنند.
مثالهایی از عوارض استرس اکسیداتیو:
پیری زودرس: استرس اکسیداتیو میتواند به کلاژن و الاستین، دو پروتئین که به حفظ پوست جوان و شاداب کمک میکنند، آسیب برساند. همچنین میتواند باعث چین و چروک، لکههای قهوهای و پیری زودرس مو شود. به عنوان مثال، مطالعات نشان دادهاند که افراد با سطوح بالای رادیکالهای آزاد در معرض خطر بیشتری برای چین و چروک و پیری زودرس پوست هستند.
بیماریهای قلبی عروقی: استرس اکسیداتیو میتواند به LDL (کلسترول بد) آسیب برساند و باعث تجمع آن در شریانها شود. این امر میتواند منجر به تصلب شرایین، سکته مغزی و حمله قلبی شود. به عنوان مثال، مطالعات نشان دادهاند که افراد با سطوح بالای LDL اکسید شده در معرض خطر بیشتری برای بیماریهای قلبی عروقی هستند.
سرطان: استرس اکسیداتیو میتواند به DNA سلولها آسیب برساند و منجر به جهشهای ژنی شود که میتوانند باعث سرطان شوند.
هیچ دیدگاهی درج نشده - اولین نفر باشید